Logicollege

Logistiek is buiten de militaire sfeer pas na de Tweede Wereldoorlog ontstaan, als vakgebied vanuit de behoefte om binnen bedrijven de goederen­stromen beter, sneller en goedkoper te laten verlopen. Tegenwoordig is logistiek niet meer weg te denken uit de maatschappij. Veel van de logistieke denkwijzen, methoden en modellen zijn inmiddels ook bruikbaar gebleken voor het beter beheersen van andere soorten stromen en processen, bijvoorbeeld informatiestromen, dienstverleningsproces­sen of patiën­tenstromen.

In de logistiek moet je je ervan bewust zijn, dat de eindbestemming van een product de klant is, de eindgebruiker. Logistiek kun je daarom heel goed omschrijven met de ‘juistheden’:

Kortom, logistiek bestaat uit alle activiteiten in een onderneming – of in een keten van ondernemingen – die gericht zijn op het naar de (eind)bestemming brengen van mensen, goe­deren en informatie.

Van zand tot klant, van korrel tot borrel, van zaadje tot karbonaadje. In allerlei slogans wordt het werkgebied van logistiek verwoord: integrale verantwoordelijkheid voor de net genoemde ‘juistheden’, van oorsprong tot bestemming.

Tegelijk moet je je realiseren, dat het logistieke proces nog niet is afgelopen als de consument het product in handen heeft. Het kan terugkomen en er is een stroom afval mee gemoeid. Het product kan door de fabrikant worden teruggeroepen in verband met een kwaliteitsprobleem, de klant kan het om diverse redenen terugsturen, de verpakking belandt in het afval en zal zo goed mogelijk gerecycled moeten worden en datzelfde geldt voor het product aan het einde van de levensduur.

Logistici zullen ook de met het product samenhangende afvalstroom moeten kunnen beheersen.  Er behoort dus na het gebruik nog een traject te volgen om afgedankte goederen te composteren, en/of er grondstoffen uit terug te winnen en/of de resten te gebruiken voor energieopwekking.  Om uiteindelijk zo weinig mogelijk te beschouwen als nutteloos afval: cradle to cradle.

Definitie van Logistiek volgens de Vereniging Logistiek Management (VLM):

Informatie, diensten en producten hebben pas reële waarde als deze bij de eindbestemming zijn aangeko­men. Pas dan worden ze omgezet in geld. Vanuit commercieel oogpunt dienen logistieke activiteiten ertoe zoveel moge­lijk informatie, diensten en producten naar de eindbestemming te bren­gen en verkoop­baar te maken. We kunnen ons dus niet beperken tot het verbeteren van de processen in een bedrijf, maar moeten kijken naar hele bedrijfskolommen, naar supply chains.

Voorbeelden

NXP Semiconductors levert bijvoorbeeld geen chips (ic’s) aan particulieren. De klanten van deze halfgeleiderfabrikant zijn onder andere fabrikanten van tv’s en mobiele telefoons. De afnemers van hún producten zijn wel de eindgebruikers, al zitten daar nog wel een aantal stappen tussen in de supply chain. Die eindgebruikers moeten tevreden zijn over de prestaties van de gehele keten, inclusief de activiteiten die in het begin van de keten zijn uitgevoerd door NXP. Als de eindgebruikers niet tevreden zijn over het product of de duurzaamheid, over de levering of over de service, dan zal de gehele keten dit voelen. Uiteindelijk zal NXP dat merken in de vraag naar ic’s. De hele keten zal het ook voelen als er iets misgaat met de producten of de leveringen van NXP.

Een fabrikant van verpakkingen levert in principe geen kartonnen dozen aan particulieren. De klanten van de verpakkingsfabrikant zijn fabrikanten van bijvoorbeeld rolletjes snoep, chips of gsm’s. De verpakking moet bijdragen aan de manier waarop de eindgebruiker zijn of haar product geleverd krijgt. Het juiste product, werkend en in goede staat, schoon en transporteerbaar. Aan de verpakking worden veel eisen gesteld; het pakket moet herkenbaar, informatief en uitnodigend zijn. De verpakking mag geen problemen met afval opleveren, kunststoffen of laminaten mogen niet gebruikt worden tenzij dat écht nodig is. Op allerlei manieren levert de verpakking een prestatie, die meetelt in het oordeel van de consument over het product, de presentatie en de hanteerbaarheid. Dat zijn belangrijke onderdelen van de prestaties van de gehele keten.

De directe klanten van de verpakkingsleverancier (de producenten van snoep, chips of stereosets) hebben natuurlijk ook hun eisen en wensen. De verpakking moet licht zijn met (in ongebruikte staat) weinig volume. Deze moet hanteerbaar zijn en de inhoud beschermen tijdens transport en opslag tegen licht, vocht, stoten, etc. En de verpakking moet de benodigde informatie weergeven die nodig is voor identificatie en voor waarschuwing bij een mogelijk gevaarlijke of brandbare inhoud.

4.1 Logistiek is toch pakjes sjouwen?

Helaas, de verwarring heeft toegeslagen. Doordat veel transportbedrijven zich logistiek dienstverlener zijn gaan noemen, wordt het woord logistiek in het spraakgebruik vaak vereenzelvigd met pakjes sjouwen, met transport. Maar dat is niet correct. Transport is maar een klein gedeelte van het logistieke werkterrein. Het werkgebied van logistiek ontwikkelt zich steeds breder.

Logistieke methoden blijken niet alleen toepasbaar op stromen van fysieke goederen, ook dienstverleners en non-profitorganisaties gebruiken de logistieke aanpak en doen er hun voordeel mee. Logistiek is een vakgebied dat integraal naar organisaties kijkt vanuit de processen, de door de organisatie lopende stromen. Het primaire proces is daarbij het uitgangspunt.

Toen vanuit logistiek steeds meer behoefte ontstond om samen met leveranciers te gaan plannen en prognoses en voorraadinformatie met elkaar te delen, ontstond een nog ruimer begrip: Supply Chain Management. Dit begrip duidt het integrale karakter van het vakgebied goed aan en maakt tegelijk duidelijk dat het gaat om optimaliseren van de doorstroming binnen een hele keten.