Logicollege

De situatie stroomopwaarts van het KOOP is duidelijk afwijkend van die stroomafwaarts.

Stroomopwaarts wordt geproduceerd zonder dat een klant bekend is. Anoniem. Het product heeft nog geen bestemming. Het is gestandaardiseerd en kan in grote series of zelfs in massa op een zo efficiënt mogelijke manier worden gemaakt. De daarvoor beschikbare capaciteit kan volledig worden benut. Het voldoet aan de eisen (maatvoering, kwaliteit), maar is zo goedkoop mogelijk gemaakt. Met het risico dat producten worden gemaakt, die onverkoopbaar blijken te zijn.

Stroomafwaarts zijn de processen gericht op het vervullen van een concrete klantenvraag. Het product is niet voor een anonieme klant, er is een persoon die erop wacht. Het proces biedt mogelijkheden voor aanpassing aan specifieke klantenwensen (opties) en daarom is de productie flexibel en wordt er in kleine series gewerkt. Omdat de klant op het product wacht, is de doorlooptijd kort. Omdat de markt grillig kan zijn, is er enige overcapaciteit nodig.

Figuur 10: kenmerken van processen voor en na het KOOP

De plaats van een proces ten opzichte van het KOOP geeft aan welke eisen de omgeving aan het proces stelt. Die eisen zijn bepalend voor de manier van werken en plannen. Vanuit het KOOP-concept kunnen 3 karakteristieke productie-situaties worden onderkend: op voorraad maken, op order assembleren en op order maken. We geven in tabel 8 een samenvattend overzicht van deze 3 situaties.

tabel 2: kenmerken van drie productieproces-typen