Leerdoelen
Op basis van kenmerken kunnen bedrijven, processen of assortimenten in rubrieken of klassen worden ingedeeld. Dat kan handig zijn bij het selecteren van potentiële leveranciers, bij het verkennen van een markt voor een product, of bij het zoeken naar collega’s’ om mee te benchmarken. In deze Module leer je enkele voorbeelden van typologieén kennen en leer je hoe je op basis van een typologie (een indelingsklasse) een aantal logistieke kenmerken van een proces, bedrijf of assortiment kunt inschatten.
Als je bekijkt hoe bedrijven hun primaire proces hebben georganiseerd, dan zul je grote verschillen zien, die samenhangen met een aantal kenmerken van hun processen en van de producten die zij leveren. Een veelgebruikte indeling is tussen leveranciers van producten en leveranciers van diensten. Een andere indeling is in profit en not-fot-profit. Weer een andere is het onderscheid tussen de vrije markt en (semi-)overheid. Er zijn indelingen naar het soort materiaal dat wordt gebruikt (de metaal), naar het soort product (de scheepsbouw of de procesindustrie) naar het soort activiteit (de groothandel) of naar het soort klant (kinderkleding). Elke indeling heeft een bedoeling. Bijvoorbeeld om gemakkelijker over een groep van organisaties (een branche) te praten, regelingen te bedenken, of oplossingen voor gezamenlijke problemen te verzinnen. Of bijvoorbeeld om een gezamenlijke CAO overeen te komen, omdat veel werk vergelijkbaar is. Elke indeling heeft ook grensgevallen, bedrijven die (ten onrechte net wel binnen de groep vallen en bedrijven die er (ten onrechte) net buiten vallen. Vaak heeft dat geen consequenties, soms wel.
Als we inzoomen op de transformatieprocessen (binnen de primaire processen), zijn er klasses te maken van bedrijven die eenzelfde soort bewerking of eenzelfde soort proces uitvoeren. Daarbinnen zijn onderklassen te bedenken. Zo heeft het ene soort proces te maken met lange omsteltijden, terwijl een ander proces bijvoorbeeld als kenmerk lange doorlooptijden heeft.
In de volgende paragraaf bespreken we twee manieren om bedrijven te typeren. In beide typologieën worden processen ingedeeld op twee hoofdfactoren: complexiteit van het proces en complexiteit van de materiaalstroom. Die indeling levert direct een overzicht van typische kenmerken die je per klasse van de bedrijven kunt verwachten